Rapport over de tweede zitting van het Burgerforum voor Drugbeleid in de EU, 20/21 mei 2008.

Door: Joep Oomen and Martin Barriuso, ENCOD vertegenwoordigers op het forum.

Lees ook het officiële rapport van de Europese Commissie

De vergadering ging door in het gebouw van het Comité van de Regios in Brussel.

Deze keer waren er 23 van 26 uitgenodigde organisaties aanwezig. Er waren geen afgevaardigden van Deutsche Hauptstelle für Suchtfrage, Eurasian Harm Reduction Network en European Forum on Urban Security. International Harm Reduction Association had Stijn Goossens van INPUD (International Network of People Who Use Drugs) opgenomen in hun delegatie zodat er uiteindelijk 24 organisaties present waren:

INPUD,

 DRUGSCOPE,

 UNAD,

 ARAS,

 PARSEC,

 CORRELATION,

 ITACA,

 A-KLINIKKASÄÄTIÖ,

 AFR,

 ERIT,

 EURO TC,

 IREFREA,

 KENTHEA,

 FTCCEE,

 FOUNDATION FOR DRUG FREE EUROPE,

 WOCAD,

 EURAD,

 ECAD,

 IHRA,

 SENLIS COUNCIL,

 CITYWIDE,

 DRUG POLICY ACTION GROUP

 CIVIL ASSOCIATION PRIMA

 en ENCOD.

De EMCDDA stuurde een waarnemer.

De gastheer voor deze vergadering was de Anti-Drugscel van de Europese Commissie, geleid door Mr. Carel Edwards.

Inleiding

Mr. Edwards begon de vergadering met een beschrijving van de huidige stand van zaken van het Europese drugbeleid, hetgeen hij omschreef als “wazig, maar het werkt wel”.
Edwards ziet de Europese Unie als een forum om een debat mogelijk te maken en aanbevelingen de wereld in te sturen, terwijl het echte beleid gemaakt en uitgevoerd wordt op het niveau van lidstaten zelf. Met andere woorden: de EU zorgt voor de “zachte” aanpak van het drugbeleid, terwijl de nationale regeringen de “harde” aanpak voor hun rekening nemen.

Edwards verklaarde dat er op dit moment geen enkele lidstaat overweegt de basisgedachte achter het huidige drugbeleid te veranderen. Deze basis wordt gevormd door de VN Conventies. Daarom moeten het beleid en de beleidsprogramma’s binnen het kader van de VN Conventies blijven.

Dit jaar komt er een einde aan het EU Actieplan tegen Drugs 2005-2008 . Dit plan zal de komende maanden geëvalueerd worden. Deze evaluatie zal gebaseerd worden op informatie van de Europese Commissie, EMCDDA, Europol en de lidstaten. We hebben gehoord dat de Europese Commissie uitkijkt naar realistische en nuttige praktijkervaringen van burgerorganisaties die ze zou kunnen opnemen in de evaluatieprocedure

Tijdens de eerste zitting van het Burgerforum in December had Mr. Edwards ons verteld dat “er geen oorlog tegen drugs bestaat in Europa”, en dat onze tussenkomsten altijd gebaseerd moesten zijn op bewezen feiten. Voor de tweede zitting van het Burgerforum schreef ENCOD een brief over het lot van Aldo Bianzino aan de Europese Commissie. In oktober 2007 werd Bianzino gearresteerd in Italië voor het kweken van cannabisplanten. Een paar dagen later stierf hij onder verdachte omstandigheden in de gevangenis.

Edwards kreeg de brief onder ogen en vertelde ons dat dit incident niet bewees dat er een oorlog tegen drugs gevoerd wordt in Europa. Op een ander continent zou een organisatie als ENCOD zelfs niet kunnen bestaan, omdat we wellicht allemaal in de gevangenis zouden belanden. Hij verklaarde ook dat de Europese Commissie binnen en buiten Europa inspanningen levert om het samengaan van drugbeleid en respect voor mensenrechten aan te moedigen, maar dat dit in de praktijk moeilijk te realiseren is (nogmaals omdat de nationale regeringen hiervoor verantwoordelijk zijn).

Maurice Galla van de Europese Commissie verklaarde bij zijn commentaar bij het vooruitgangsrapport 2007 voor het huidige Actieplan , dat de beschikbaarheid van drugs niet lijkt te verminderen en dat uit geen enkel cijfer blijkt dat de vermindering van het aanbod enigszins gelukt zou zijn. Hij merkte ook op dat het grootste deel van de arrestaties te maken hebben met cannabisbezit.

Mr. Galla zei tenslotte dat het nieuwe Actieplan zich zou concentreren op het vastleggen van kwaliteitsnormen voor tussenkomsten zoals behandeling, schadebeperking en preventie. Ook zou er aandacht zijn voor het delen van geslaagde praktijkvoorbeelden en het doorvoeren van programma’s die hun efficiëntie al bewezen hebben. In het plan zouden concrete doelstellingen opgenomen worden, zoals een vermindering van druggerelateerde doden, verbetering van de toegankelijkheid tot cijfermateriaal, verdere stimulering van het ontwikkelen van alternatieven in drugproducerende landen en een versteviging van op bewijzen gebaseerde beleidsmaatregelen. Volgens Galla moet het EU drugbeleid herkenbaar zijn door een evenwichtige en geïntegreerde aanpak gebaseerd op de verzekering van fundamentele mensenrechten en vrijheden. Hij nodigde de deelnemers uit deze doelstellingen te becommentariëren en eens na te denken over de vraag of het EU-beleid enige toegevoegde waarde heeft voor het beleid dat wordt uitgevoerd op nationaal niveau of voor het werk van NGO’s.

Werkgroepen

Na deze inleiding werden we verdeeld in 2 werkgroepen die elk werden verondersteld bedenkingen te produceren bij het huidige Actieplan en aanbevelingen te doen voor het volgende Actieplan (2009-2012) dat de volgende maanden wordt opgesteld. Het eerste rapport is voorzien voor 14 juli. Tegen eind september wordt er een eerste versie voor het grote publiek verwacht en de uiteindelijke goedkeuring is gepland voor het einde van het jaar.

De werkgroepsessie nam de hele eerste dag in beslag. Wij stelden de ENCOD verklaring voor, waarin we de waarde van een evaluatie zonder degelijk cijfermateriaal dat bewijst dat het Actieplan geslaagd of mislukt is, in vraag stelden. We stelden ook voor het nieuwe Actieplan te baseren op de aanbevelingen van het Europese Parlement, dat uiteindelijk de enige legitieme vertegenwoordiging van de Europese burgermaatschappij is.

In beide werkgroepen werden er interessante, inhoudelijke discussies gevoerd. De meeste deelnemers namen actief en constructief deel aan de besprekingen. Sommige vertegenwoordigers van prohibitionistische organisaties, zoals ECAD en EURAD, kwamen aan het woord, maar zodra ze voorstellen deden in de richting van het ideaal van een “drugvrij Europa”, etc., voor het volgende Actieplan, viel er een stilte in de zaal en bleek duidelijk dat niemand op dat soort aanbevelingen zat te wachten.

De meeste discussies gingen over de vraag hoe kwaliteitsnormen voor gezondheidsinterventies te garanderen, met inbegrip van preventie, de toestand in gevangenissen en de nood om het drugbeleid te integreren in een breder sociaal beleid gericht op armoede, sociale uitsluiting, gelijkheid tussen de seksen, etc.

PARSEC stelde voor te verwijzen naar de noodzaak om piltesten te organiseren bij raves en in discotheken, met de vermelding dat deze praktijk wordt verhinderd door politiediensten, waardoor de problemen uiteindelijk alleen maar erger worden.

We probeerden verschillende keren vragen naar voor te brengen over de illegale status van drugs als een hoofdoorzaak van veel drugproblemen. We stelden ook voor om het opstellen van Actieplannen voorlopig te stoppen en eerste een grondige evaluatie te maken van het effect van het huidige beleid. Ook het verhogen van het legale gebruik van verboden planten als alternatieve ontwikkelingsstrategie voor de drugproducerende landen brachten we onder de aandacht. De afgevaardigde van de Europese Commissie gaf het forum de raad dit soort aanbevelingen niet op te nemen omdat ze nooit aanvaard zouden worden door de lidstaten.

Hij zei ook dat het moeilijk zou worden om overeenstemming te bereiken over dit soort aanbevelingen bij de leden van het Burgerforum, maar deze stelling kon niet altijd bewezen worden, gezien de discussie over de meest cruciale zaak, het effect van het verbod op het drugfenomeen, niet gevoerd werd. Het is interessant om hier ook te vermelden dat de luidste tegenstand tegen een debat over deze zaak uit een totaal onverdachte hoek kwam, nl. de French Harm Reduction Association.

Conclusie

De volgende dag leverden de verslaggevers van de twee werkgroepen (ENCOD deed de verslaggeving voor één werkgroep) hun verslagen af. In de daar op volgende bespreking werd over het algemeen aangenomen dat zerotolerantie niet als basis gebruikt moest worden voor het Europese drugbeleid en dat er ruimte moet zijn voor initiatieven die vermijdbare (gezondheids)schade kunnen voorkomen in de grijze zone die volgt op de, zij het minimale, tolerantie tegenover het drugfenomeen.

Het feit dat de meerderheid van de Europese gevangenissen onmogelijk drugvrij gehouden kan worden, zou afdoend bewijs moeten zijn om te overtuigen dat een drugvrije wereld gewoon onmogelijk kan bereikt worden. Deze doelstelling zou enkel gehaald kunnen worden met een beleid dat neerkomt op grove schendingen van de mensenrechten. Mr. Edwards besloot de zitting met een verklaring waarbij hij erkende dat we moeilijke kwesties niet moeten ontlopen. Hij verklaarde dat de noodzaak van sommige interventies, zoals het testen van pillen, zeker verdedigbaar was, ook al kan dit niet op Europees niveau gepromoot worden vanwege de tegenstand uit verschillende lidstaten bij dit soort initiatieven.

ENCOD deed een laatste voorstel om bij het volgende Burgerforum een discussie over het algemene verloop van het drugbeleid op de agenda te zetten. Bij deze gelegenheid zou er ook een externe moderator de zitting kunnen voorzitten zodat de Europese Commissie geen twee rollen tegelijk moet spelen.

De volgende zitting van het Burgerforum wordt verwacht begin 2009.

Andere Informatie

Programma voor Drugpreventie en Informatie

De Commissie zal een nieuwe oproep doen voor voorstellen van burgerorganisaties voor dit programma begin september 2008. Organisaties kunnen financiële steun aanvragen voor:

 transnationale acties met de bedoeling netwerken op te zetten, een kenniscentrum uit te bouwen, bewustmakingsinitiatieven te verhogen, preventie van druggebruik te ondersteunen en de EU Actieplannen op te volgen, evalueren en toe te passen.

 het betrekken van de burgermaatschappij bij de invoering en ontwikkeling van de EU drugstrategieën en Actieplannen

 het opvolgen, toepassen en evalueren van de toepassing van specifieke acties van de Drug-Actieplannen 2005-2008 en 2009-2012

Als de oproep voor aanvragen gestart is hebben alle geïnteresseerde organisaties 2 maanden de tijd om een aanvraag in te dienen. Gezien de procedure ongeveer hetzelfde zal zijn als bij de laatste oproep in April, kunnen organisaties nu al best beginnen met de voorbereiding van hun aanvraag en er op letten dat ze de correcte documenten gebruiken in hun definitief voorstel.

Om in aanmerking te komen voor financiële steun, moet het gaan om projecten die maximum 3 jaar duren. De EU financiert dan tot 80% van de kosten die in aanmerking komen. De minimum EC-subsidie bedraagt 75.000 euro.

Eindconclusie

ENCOD zal op dit forum blijven spreken namens de burgers die rechtstreeks geraakt worden door het drugbeleid en die niet of te weinig vertegenwoordigd worden door andere organisaties: gebruikers van cannabis en andere drugs, hun families, gezondheidswerkers, mensen die in de legale industrie gerelateerd aan drugs, en onafhankelijke experts en activisten.

ENCOD mag in dit forum blijven tot 2009. Dan zullen er opnieuw kandidaten geselecteerd worden onder diegenen die zich kandidaat stellen, ongeacht of er deze keer bij waren of niet.

Deze tweede zitting was beter georganiseerd dan de vorige keer. De meeste mensen waren beter voorbereid, en soms kon er ook écht gepraat worden, ook met mensen uit organisaties die voor een strikt drugverbod blijven. Eigenlijk was de noodzaak aan preventie het belangrijkste thema dat de prohibitionistische organisaties benadrukten. Maar ook zij moesten toegeven dat het heel moeilijk is om de effectiviteit van preventieprogramma’s aan te tonen.

De algemene sfeer was verbeterd, o.a. dankzij een meer open houding van de afgevaardigden van de Europese Commissie, die ons langzamerhand lijkt te aanvaarden als een ‘noodzakelijk kwaad’, mensen met radicale voorstellen waar je niks mee kunt aanvangen zonder het ‘algemene kader’ te beschadigen, maar toch mensen die een bijdrage leveren aan ernstige aspecten van de zaak.

Verschillende opmerkingen (van ons en anderen) die de nadruk legden op een verbreding van het bereik van schadebeperkingsinitiatieven werden uiteindelijk zelfs opgenomen in het eindrapport. Dit wil natuurlijk niet zeggen dat zij opgenomen zullen worden in het Actieplan, of zelfs maar in de gesprekken van de Horizontal Drug Group (bestaande uit al de belangrijkste drugambtenaren van de lidstaten) voor dit plan. Maar in elk geval is de algemene teneur op het Burgerforum dat het beleid niet kan blijven wat het nu is, en dat is ook dankzij ENCOD’s aanwezigheid.

Deze conclusie zal verder besproken worden bij Algemene Vergadering van ENCOD in Vitoria in juni.

Je kan alvast je mening kwijt in onderstaande poll:

Republish