Op donderdag 28 januari 2010 diende voor het Hof van Beroep in Antwerpen (Waalse Kaai 35A, 13e kamer, zaal B, vanaf 9 uur) de beroepszaak tegen de veroordeling van de vzw Trekt Uw Plant die in februari 2009 werd uitgesproken door de Rechtbank van Eerste Aanleg. De zaak zou eerder behandeld worden op 1 en 15 oktober 2009 maar tot twee keer toe vroeg de procureur om uitstel.
De uitspraak viel op 25 februari
TUP heeft een goed gevoel over de beroepszitting van vandaag te
Antwerpen. Deze keer kregen we eindelijk het gevoel dat er naar onze argumenten geluisterd werd en dat we dus ook antwoorden kunnen krijgen op de vragen die wij met onze acties stellen.
TUP forceerde eerder al een uitspraak over de stelling dat het kweken van één cannabisplant per persoon perfect beantwoordt aan de doelstelling van het beleid om de schade bij cannabisgebruik tot een minimum te beperken en enkel kan leiden tot de registratie in een vereenvoudigd proces verbaal zoals bepaald in de ministeriële richtlijn.
Deze keer mochten wij voor de rechter getuigen dat het absoluut niet onze bedoeling is om niet-gebruikers aan te zetten tot cannabisgebruik of om cannabisgebruikers aan te sporen om meer te gebruiken. Uit de aanklacht ‘aanzetten tot druggebruik’ bleek immers dat het Antwerpse parket dacht dat wij cannabisgebruik naar het grote publiek wilden promoten.
Het betoog
van onze advocaat en de getuigenissen van de leden zouden voldoende moeten zijn om dit misverstand uit de wereld te helpen en TUP vzw te erkennen als legitieme, belanghebbende burgerorganisatie die opkomt voor het recht op gezondheid van haar leden, cannabisgebruikers.
Het is nu aan het Hof van Beroep om te beslissen of het bekendmaken van gezondere, minder risicovolle gebruiks- en kweekmethoden aan bestaande gebruikers te beschouwen is als ‘aanzetten tot druggebruik’.
Wij gaan er in elk geval van uit dat de gezondheid van gebruikers van genotsmiddelen belangrijker is dan oude wetten die ten overvloede hebben bewezen dat ze aan hun doel (‘… in het belang van de hygiëne, de openbare gezondheid, …’ volgens art. 1 van de drugwet van 1921) voorbijschieten en die door een strikt repressieve interpretatie o.i. leiden tot schendingen van het Europees Verdrag van de Rechten van de Mens, gezien de actuele wetenschappelijke informatie over de schadelijkheid van cannabis.
Wij hopen dat wij dit met de beroepszitting van vandaag aan de rechters duidelijk hebben kunnen maken. Gezondheid primeert boven de particuliere moraal die in de toepassing van onze wetgeving is geslopen. Als de rechters zich hier niet bij kunnen of willen aansluiten, hopen wij in elk geval antwoorden te krijgen die het ons mogelijk maken om onze argumenten voor een hogere rechtbank te brengen.
De uitspraak zal vallen op donderdag 25 februari 2010
Waar gaat het hier om?
Aanleiding tot de rechtszaak is de actie die plaatsvond op 3 mei 2008, op de Vrijdagmarkt in Antwerpen. Toen stopten de 3 bestuursleden van Trekt Uw Plant elk een cannabiszaadje voor hun persoonlijke plant in een bloempotje. Op deze manier vestigden zij een collectieve cannabisplantage, gebaseerd op de ministeriële richtlijn van januari 2005 die het bezit van maximaal 3 gram of 1 cannabisplant per volwassene buiten vervolging stelt.
Echter, het Antwerps parket zag het anders en vervolgde de bestuursleden wegens aanzet tot gebruik.
Bij een eerdere manifestatie van Trekt Uw Plant (in december 2006 in de Kruidtuin) hadden 6 leden van de vereniging elk een stekje van een cannabisplant afgeknipt en aldus een gemeenschappelijke plantage gevestigd. Ook toen besloot het Antwerps parket de ministeriële richtlijn te negeren en beschuldigde Trekt uw Plant van het vormen van een « criminele organisatie » Hoewel ook deze actie plaatsvond op een openbare plek was er toen blijkbaar geen sprake van « aanzet tot gebruik ».
De Rechtbank van Eerste Aanleg wuifde de beschuldiging van « criminele organisatie » weg maar veroordeelde de leden van de vzw in mei 2007 wegens « bezit van cannabis ». Het Hof van Beroep sprak hen in juni 2008 vervolgens vrij. In het vonnis werd gesteld dat het bezit van cannabis voor persoonlijk gebruik door een volwassene in België een overtreding is en geen misdrijf.
Met de beschuldiging van « aanzet tot gebruik » heeft het gerecht een nieuwe manier gevonden om het streven van Trekt Uw Plant, rechtszekerheid te scheppen voor de teelt van cannabis voor eigen gebruik, een halt toe te roepen. Daarbij wordt duidelijk dat zowel de gezondheid van de cannabisgebruiker en de overlast van de huidige cannabismarkt voor de samenleving als geheel het gerecht volledig koud laten.
Het in eigen beheer telen van cannabis voor persoonlijk gebruik, zoals de vzw Trekt Uw Plant voorstaat, is immers een manier om de gezondheid van de cannabisgebruiker te beschermen. Trekt Uw Plant wil een legaal alternatief vormen voor de illegale markt, waar geen enkele controle bestaat op de kwaliteit of de prijsvorming van het produkt, en waar vaak verontreinigde cannabis of andere illegale drugs worden aangeboden.
Als gebruikers hun cannabis zelf of in groepsverband mogen telen hoeven zij niet meer in contact te komen met deze illegale markt, met alle positieve gevolgen van dien. Het gebruik van chemische middelen in de cannabisteelt kan tot een minimum worden teruggebracht. Op het moment dat gebruikers kunnen rekenen op een produkt van constante kwaliteit, zullen zij hun gebruik rationaliseren en verminderen.
In plaats van aan te zetten tot druggebruik, doet Trekt Uw Plant dus aan « harm reduction » of te wel « schadebeperking ». Onze aanpak is te vergelijken met het uitdelen van schone spuiten aan injecterende gebruikers van heroïne, hetgeen momenteel plaatsvindt onder verantwoordelijkheid en met financiering van de Vlaamse Gemeenschap.
Het concept van Trekt Uw Plant kadert eveneens in een effectieve aanpak van allerlei vormen van overlast. Op het moment dat Belgische cannabisgebruikers hun eigen cannabis in groepsverband mogen kweken, zal het aantal bezoekers aan de coffeeshops in de Nederlandse grenssteden gevoelig verminderen. Ook zal de illegale cannabisteelt, met alle bijkomstige problemen zoals stroomdiefstal en overtredingen van brandveiligheid- en milieunormen, beduidend afnemen. Op het moment dat een plantage door de overheid wordt getolereerd, kunnen eisen op het gebied van veiligheid en milieu worden gesteld.
De aanklacht « aanzet tot druggebruik » tegen Trekt Uw Plant is een truc die het gerecht uit de kast heeft gehaald om het cannabisverbod intact te houden. Een oprisping van een conservatieve moraal die op sterven na dood is. Een alibi voor overijverige gerechtsdienaars om een democratisch genomen besluit te omzeilen.
Eigenlijk stond op 28 januari niet Trekt Uw Plant terecht, maar het federale cannabisbeleid. Na 8 jaar parlementaire debatten, werkgroepen en omzendbrieven werd dit beleid vastgelegd in de ministeriële richtlijn van 2005. Met deze richtlijn heeft de Belgische overheid het signaal gegeven dat het gebruik van cannabis voortaan vanuit de volksgezondheid en niet vanuit het strafrecht benaderd dient te worden.
Als de burger in de privésfeer cannabis mag bezitten en gebruiken, moet dit product ook op legale wijze geproduceerd en gedistribueerd kunnen worden. In vele landen, waaronder de VS, Mexico, Argentinië, Brazilië, Portugal, Spanje en Tsjechië groeit de overtuiging dat criminalisering van de cannabismarkt geen problemen oplost, maar deze juist groter maakt. Blijkbaar wenst de Belgische justitie deze nieuwe realiteit niet te accepteren.
Het zal Trekt Uw Plant niet beletten door te gaan in de strijd voor een samenhangend en effectief cannabisbeleid in Belgie.
Meer info: www.trektuwplant.be