Van 12 tot 16 maart 2007 zal in Wenen de 50e jaarlijkse vergadering plaatsvinden van de Commissie Verdovende Middelen van de Verenigde Naties. Dit zal de laatste keer zijn dat deze Commissie bij elkaar komt voor de cruciale deadline van 2008, wanneer een evaluatie moet worden gemaakt van de wereldwijde drugsbestrijding in de afgelopen tien jaar. Een vertegenwoordiger van ENCOD zal op deze bijeenkomst aanwezig zijn, en de volgende verklaring verspreiden, die is ondertekend door de leden van het ENCOD-bestuur.

Wenen, 12 maart 2007

Geachte delegatieleden,

Namens de Europese Coalitie voor Rechtvaardig en Effectief Drugsbeleid, een platform van ruim 150 maatschappelijke organisaties uit heel Europa, willen wij Uw aandacht vragen voor het volgende.

Negen jaar geleden in New York, tijdens de Speciale Zitting van de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties over Drugs in juni 1998, werd een politieke verklaring] aangenomen waarin twee belangrijke doelstellingen en een streefdatum vermeld stonden.

In de verklaring uit 1998 engageerde de Algemene Vergadering van de VN zich om ‘aanzienlijke en meetbare resultaten te boeken op het terrein van de terugdringing van de vraag’ en tevens om ‘de illegale teelt van coca, cannabis en opium uit te roeien dan wel aanzienlijk te verminderen’ voor het jaar 2008.

Van het falen van dit beleid getuigen de dagelijkse ervaringen van burgers, boeren in coca- en opiumproducerende gebieden in Zuid-Amerika en Azië, mensen in gevangenissen, in discotheken, in coffeeshops, in gebruikersruimten en zelfs in de institutionele wandelgangen zoals deze.

Volgens de cijfers die recentelijk werden gepubliceerd door het VN Agentschap inzake Drugs en Misdaad, is de jaarlijkse prevalentie van het druggebruik* in de Verenigde Staten, het land waar het meest wordt geïnvesteerd in de vermindering van de vraag naar drugs, aanzienlijk toegenomen in het geval van ecstasy, opiaten en cocaïne. De jaarlijkse prevalentie van cocaïnegebruik nam toe van 2.6% in 2000 tot 2.8 % in 2004. In het geval van cannabis is zelfs sprake van een grotere stijging: van 8,3% in 2000 naar 12,6 % in 2004. Wat betreft het gebruik van amfetamines hetzelfde beeld: van 0,9% in 2000 naar 1,5% in 2004.

Het gebruik en de produktie van drugs nemen in de hele wereld toe, niet alleen in de VS. De hoeveelheid wereldwijd geproduceerde opium steeg van 4.346 ton in 1998 naar 4.620 ton in 2005, cocaïne van 825 ton in 1998 naar 910 tons in 2005 en cannabis van een geschatte 30.000 tons in 1998 naar 42.000 ton in 2005 (een derde deel daarvan wordt geproduceerd in Noord-Amerika, waardoor dit continent grotendeels verantwoordelijk is voor de bevoorrading van haar eigen binnenlandse markt).

Het ligt voor de hand dat de wereldwijde pogingen om ‘de vraag en aanbod van drugs te stoppen dan wel aanzienlijk te verminderen’ voor de deadline van 2008 geen succes hebben gehad. Niettemin hebben deze pogingen over de hele wereld aanzienlijke en toenemende schade veroorzaakt aan de situatie van de mensenrechten, volksgezondheid, economie, duurzame ontwikkeling, het respect voor de wet en de relatie tussen burgers en overheid.

Een klassiek argument om het ijzeren verbodsregime in stand te houden is de bewering dat het de groei van drugsgebruik en -produktie zou afremmen. Nog nooit is er enige vorm van wetenschappelijke argumentatie aangeleverd waaruit blijkt dat het verbod op drugs het gebruik tegengaat. Binnen Europa en zelfs in de landen zelf is sprake van enorme verschillen op het gebied van drugsgebruik, ook al zijn drugs in al deze verschillende landen verboden. Er worden geen pogingen ondernomen om deze verschillen te verklaren, waardoor de bewering dat drugsbeleid ook maar enige invloed op het gebruik zou hebben twijfelachtig wordt, om niet te zeggen onwaarschijnlijk.

Over precies een jaar zult U een belangrijk besluit moeten nemen. Zult U de lessen uit het verleden negeren? Zult U doorgaan op hetzelfde rampzalige en grotendeels nutteloze pad? Als U opnieuw in deze zaal plaatsneemt in maart 2008, zult U met een verhaal moeten komen! Uw regering of organisatie moet haar conclusies van de afgelopen 10 jaar presenteren, alsook haar aanbevelingen voor de toekomst.

Eigenlijk heeft U slechts twee keuzes. U kunt de feiten negeren, en doorgaan met de wrede, kostbare, nutteloze en contraproduktieve operatie genaamd de “War on Drugs”;

Of U kunt een begin maken met het debat over hoe meer bezinning en gezond verstand kan worden toegepast in het denken over drugs. U kunt een begin maken met de wijziging van onze verouderde en onbruikbare internationale drugswetgeving, opdat individuele landen de mogelijkheid krijgen om beleid te voeren dat beter in staat zal zijn om de vele problemen te verminderen die nu door het huidig drugsbeleid worden veroorzaakt. Het verminderen van de schade door het gebruik van drugs is een relatief beperkte opdracht vergeleken met de schade die door het verbod op drugs wordt veroorzaakt. Samen met vele anderen beschouwt ENCOD de schade die door het verbod van drugs wordt veroorzaakt als vele malen groter, permanenter en destructiever dan de schade die met het gebruik van drugs samenhangt.

Globaal drugsbeleid toont tegenstrijdige elementen. Aan een kant zijn honderden miljoenen mensen over de hele wereld het slachtoffer van het huidig beleid. Mensen worden vermoord, gemarteld, gevangengezet, gestigmatiseerd en geruïneerd omwille van het telen, verhandelen of consumeren van middelen die de mensheid al duizenden jaren vergezellen. Zelfs zij die praktische vormen van schadevermindering toepassen op het gebied van drugs worden in sommige delen van de wereld gecriminaliseerd.

Aan de andere kant wordt ‘schadevermindering’ omhelst door vele lokale en nationale overheden als een effectieve aanpak van de meest urgente gezondheidsproblemen die met drugsgebruik te maken hebben. Maatregelen ter vermindering van druggerelateerde schade gaan uit van het principe dat gezondheid en veiligheid belangrijker zijn dan morele oordelen. Toch wordt dit soort maatregelen ernstig ondermijnd door het bureaucratisch apparaat dat de VN Verdragen uitvoert en interpreteert.

In de meeste landen in Europa wordt het bezit van kleine hoeveelheden cannabis niet langer beschouwd als een overtreding. In landen waar de distributie van cannabis voor persoonlijk gebruik is gedepenaliseerd, zoals Nederland, zijn locale overheden steeds meer voorstander van het opzetten van een transparant circuit voor de verbouw, distributie en consumptie van cannabis door volwassenen. Deze overheden zijn beginnen te begrijpen dat een wettelijke regeling dé manier is om criminaliteit en gezondheidsproblemen te verminderen, in plaats van een blind verbodsregime.

De Boliviaanse regering stelt de internationale depenalisering voor van het cocablad als een manier om de aanzienlijke nutritionele, medicinale en culturele waarde van coca te erkennen. In feit heeft Bolivia het recht om zich te ontrekken aan de VN Conventie van 1961, aangezien het verbod op cocabladeren dat door deze Conventie wordt geregeld niet op enige wetenschappelijke basis is gestoeld. Het toestaan van de export van cocathee en andere heilzame cocaprodukten zou de afhankelijkheid van cocaboeren van de illegale sector verminderen, en deze vervangen door een duurzaam economisch perspectief gebaseerd op hernieuwbare hulpbronnen.

Tegelijkertijd zou de depenalisering van de teelt van opium, voor het gebruik van dit gewas voor reeds bestaande legale doeleinden, een belangrijke optie kunnen zijn om de levensstandaard en de mensenrechtensituatie van de bevolking van Afghanistan, Burma en andere landen te verbeteren.

Zal Wenen 2008 de start markeren van een nieuwe periode in het drugsbeleid? We betwijfelen het. Er is behoefte aan het scheppen van wettelijke en politieke ruimte voor locale, regionale en nationale overheden om beleid te voeren dat niet gebaseerd is op een totaal verbod.

We zien echter met lede ogen hoe het systeem van drugsbestrijding – dat sinds 1910 vele malen is uitgebreid – een fenomenaal en contraproduktief obstakel is geworden op de weg naar vernieuwing en schadevermindering. De VN Conventies laten geen enkele innovatie toe, en leggen de wereld een verouderd systeem van wereldwijde prohibitie op dat in het geval van alcohol al lang is opgegeven. Elke verandering van dit systeem, hoe klein ook, dient unaniem door bijna 200 landen worden goedgekeurd! De wereld heeft zichzelf in dit systeem opgesloten en de sleutel weggegooid.

Zal Wenen 2008 een gelegenheid zijn voor al diegenen die een verstandige oplossing wensen voor druggerelateerde problemen? Zal Wenen 2008 een begin maken met het beëindigen van de massale schade die door drugsbeleid is aangericht, en die vele malen groter is dan die door drugsgebruik zelf wordt veroorzaakt?

Wij zullen hier over een jaar weer zijn.

Beste groeten,

Namens ENCOD,

Christine Kluge, Duitsland, Marina Impallomeni, Italië, Virginia Montañes, Spanje, Farid Ghehioueche, Frankrijk, Jan van der Tas, Nederland en Joep Oomen, België

* percentage van de bevolking van 15 jaar en ouder

EUROPEAN COALITION FOR JUST AND EFFECTIVE DRUG POLICIES Lange Lozanastraat 14, 2018 Antwerpen, Belgium

Republish