Bron: De Pers

Door: Camil Driessen

20 juli 2010

Den Haag zet de Bibob-truc in om coffeeshops te sluiten. Dat werkt, maar eigenlijk ook weer niet.

Bibob flikt het hem weer. Van burgemeester Jozias van Aartsen moeten zeker zeven van de 39 coffeeshops in Den Haag hun deuren sluiten op grond van de Wet Bevordering Integriteitsbeoordelingen door het openbaar bestuur (Bibob). ‘Ernstig gevaar’ dreigt volgens de gemeente, die dat verder weigert toe te lichten.

De wet uit 2003 is bedoeld om te voorkomen dat de overheid onbedoeld criminele activiteiten ondersteunt door het verlenen van vergunningen aan onder meer bordelen en coffeeshops. Maar in de praktijk gebruiken steeds meer gemeenten Bibob om de cannabisbranche het leven zuur te maken, constateert advocaat André Beckers, specialist op het gebied van softdrugszaken.

Als een gemeente Bibob op coffeeshops loslaat kun je de klok erop gelijk zetten dat een aantal dicht moet. ‘Actief uitsterfbeleid’, noemt Derrick Bergman van Vereniging voor Opheffing van het Cannabisverbod het toepassen van Bibob op coffeeshops. ‘Het is een bestuurlijke truc om ze te sluiten.’ Den Haag, waar CDA en VVD al jaren strijden voor een vermindering van het aantal coffeeshops, heeft dus slim de Bibob-truc gebruikt.

Een woordvoerder van burgemeester Van Aartsen geeft dat zelfs met zoveel woorden toe. ‘We hebben in Den Haag te maken met twee gebieden waarin overconcentratie van coffeeshops is. Vorig jaar is nagedacht over hoe we daar tot een vermindering van het aantal coffeeshops konden komen en toen is besloten tot het Bibob-onderzoek.’

Kafka

Met Bibob komen coffeeshophouders in een kafkaësk e situatie terecht, omdat ze aan een integriteitsonderzoek worden onderworpen. Probleem: een coffeeshophouder is per definitie illegaal bezig. Dankzij het gedoogbeleid mag hij weliswaar wiet vanachter de balie verkopen, maar diezelfde wiet mag hij niet inkopen: de achterdeurparadox. Buiten de coffeeshop betrapt worden met wiet die je in je coffeeshop gaat verkopen leidt tot veroordeling en dus een negatief Bibob-advies.

Volgens de voorzitter van de Vereniging van Haagse Cannabisshops (VHCS) die niet met haar naam in de krant wil, is dat ook gebeurd. ‘Een van de shops die moet sluiten is van iemand die met drie kilo is gepakt.’ Ze zegt dat ze zich prima kan vinden in de integriteitstoets als het bijvoorbeeld gaat om iemand die voor veel, onherleidbaar geld een shop koopt. ‘Maar bij wietbezit is Bibob niet het juiste instrument. Wij moeten per definitie illegale activiteiten ontplooien omdat de achterdeur niet geregeld is. Het is een kwestie van tijd voor we tegen de lamp lopen. ’

Overigens is het de vraag of het Haagse beleid het gewenste effect heeft en overlast terugdringt. Sluitingen leiden onherroepelijk tot een waterbedeffect: andere shops krijgen het drukker, waardoor de overlast zich verplaatst. Dat blijkt in Roosendaal en Bergen op Zoom die hun shops sloten. Straathandel bleef en de stroom Belgische en Franse toeristen rijdt voortaan naar Breda, waar het shopbezoek met 30 procent steeg. NRC Handelsblad schreef vorige week dat ook in Rotterdam het ontmoedigingsbeleid via sluitingen niet werkt.

Het vorige kabinet pleitte na onderzoek van de adviescommissie drugsbeleid juist voor kleinschalige shops om overlast en criminaliteitsrisico’s in de hand te houden. Moeilijk te rijmen met het Haagse beleid, vindt de VHCS-voorzitter. ‘Ik maak me zorgen dat de shops die overblijven het nog drukker krijgen.’

Republish