Bron: Algemeen Dagblad

30 mei 2009

Door DAAN HAKKENBERG TOBIAS DEN HARTOG

Rotterdam rookt dagelijks kilo’s hasj en wiet. Dat moet
minder, gebiedt de gemeente. Dus sluit maandag een kwart van de 61
Rotterdamse coffeeshops gedwongen de deuren. De kritiek is niet mals. ‘De
dealers op scooters komen.’

Voor coffeeshop Tuda Fruta staat een fiets met twee kinderzitjes. Het
bezoek van advocaat Ilonka Kamans aan de Kralingse wietwinkel valt niet
eens op. De aanwezige clientèle bestaat uit werkende mensen, die in de
lunchpauze hun zakje wiet halen. Met tourniquets en een verkoopster achter
glas heeft Tuda Fruta meer weg van een nachtapotheek dan van een
coffeeshop.

Advocaat Kamans behartigt al jaren de belangen van Rotterdamse
coffeeshophouders. Ze kent de wet, de gemeente, het beleid en de
slachtoffers. ,,De sluiting van de coffeeshop is gebaseerd op angst en
onderbuikgevoelens.” Maandag moeten zestien coffeeshops in buurt van
middelbare scholen dicht. Achterliggende gedachte van de gemeente: minder
coffeeshops, minder drugsgebruik.

Met name het gebruik onder minderjarigen moet ontmoedigd worden. ,,Het
heeft schadelijke effecten op de gezondheid van jongeren. En er is een
verband tussen het gebruik van softdrugs en crimineel en overlastgevend
gedrag,” zegt een woordvoerder van burgemeester Aboutaleb. De gemeente
wijst op het feit dat 13 procent van de leerlingen in het middelbaar
onderwijs wel eens softdrugs gebruikt.

Het nieuwe beleid, gepresenteerd in 2007, ging gepaard met een
voorlichtingcampagne op scholen. ,,En het kan niet zo zijn dat kinderen op
school horen dat blowen slecht is, de school uit lopen en tegen een
coffeeshop aanlopen,” zegt een woordvoerder van de burgemeester.

Maar het weghalen van de coffeeshops betekent niet automatisch minder
blowers, zegt advocaat Kamans. ,,Het is een idiote veronderstelling dat
door het aanbod te verkleinen ook de vraag minder wordt.” Ook de
woordvoerder van Aboutaleb geeft toe dat de sluiting niet direct tot
minder gebruik zal leiden. ,,Ze kunnen gewoon naar een coffeeshop verderop
gaan.”

Volgens Kamans wil CDA-wethouder Leonard Geluk (jeugd, gezin en onderwijk)
het liefst helemaal geen coffeeshops in Rotterdam. Ze wijst op het
Manifest van Rotterdam, een schrijfsel uit 2006 van Geluk, dat is
ondertekend door een twintigtal schooldirecteuren. ,,Het sluiten van
coffeeshops is een doel op zich,” valt te lezen. Toen Kamans dit manifest
onder ogen kreeg, viel alles op z’n plek.

,,Dáár komt de sanering van de coffeeshops uit voort. Het is een
CDA-feestje tegen softdrugs. Het is niet wetenschappelijk onderbouwd.
Wethouder Geluk wil volgens mij gewoon seks, drugs en rock ‘n roll de
wereld uit hebben. Alles wat het leven leuk maakt.”

Ook Nicole Maalsté, die zich als criminoloog al vijftien jaar bezighoudt
met coffeeshopbeleid, verbaast zich over de slechte onderbouwing van het
beleid. ,,Dit is politiek en heeft niks met wetenschap te maken. Het gaat
over geloof, niet om feiten. Het is uitstervingsbeleid. Een bewuste keuze
om coffeeshops de nek om te draaien.”

Over de gevolgen is Maalsté duidelijk. ,,Er zal geen grammetje hasj of
wiet minder worden verkocht.” Dat maakt ze op uit cijfers uit den lande.
,,In gemeenten waar geen coffeeshops zitten, wordt net zo hard geblowd. In
sommige deelgemeenten in Rotterdam zitten geen coffeeshops en daar is het
softdruggebruik hoger dan in deelgemeenten waar wel shops zitten.”

Maalsté verwacht extra problemen voor de 45 coffeeshops die overblijven.
,,Die krijgen het zwaar. Het wordt drukker aan de voor- en achterdeur,”
zegt ze over het aantal klanten en de bevoorrading van de coffeeshops. Die
mogen maximaal 500 gram drugs binnen hebben.

Die voorraad moet soms een aantal keer per dag aangevuld worden. Vaker,
als het aantal klanten toeneemt. Maalsté: ,,Deze drukte zorgt voor meer
overlast. De shops lopen daardoor meer risico gesloten te worden.”
Aboutaleb is niet vatbaar voor dit argument. ,,Coffeeshopeigenaren blijven
verantwoordelijk voor de overlast,” zegt een woordvoerder.

Tegenstanders van het gemeentebeleid zien de illegale handel in de
toekomst toenemen. Maalsté: ,,Het verleden wijst uit dat zodra een
coffeeshop sluit, de dealers op scooters verschijnen.” Michel Wouters,
bestuurslid van de Vereniging Rotterdamse Coffeeshop Ondernemers (VRCO),
verwacht ‘een gigantisch crimineel circuit’.

,,Dealers op scooters hebben geen deurbeleid. Geen leeftijdsgrenzen,
openingstijden of scheiding tussen soft en harddrugs.” De gemeente
gelooft dat de extra politiecontrole afdoende is om de straathandel tegen
te gaan.

Wouters vult aan hoe hij het liever zou zien. ,,Alles reguleren: van
zaadje tot zakje. De volgende stap is dan elke shop een eigen plantage. De
teelt kun je dan volgens regels uitvoeren en er belasting over betalen.”

De plannen hebben nauwelijks kans van slagen, beseffen de ondernemers.
Toch geeft advocaat Kamans de strijd niet op, maar na verloren zittingen
bij de Rotterdamse rechter rest slechts de gang naar de Raad van State.
,,Het moet wel een krachtige rechter zijn die het besluit durft terug te
draaien.”

Republish