RAPPORT VAN DE DERDE ZITTING VAN HET BURGERFORUM
Brussel, 3 & 4 maart 2009
Door INPUD, UNAD en ENCOD
Dit was de derde zitting van het Burgerforum (de twee vorige sessies waren in december 2007 en mei 2008).
Deze zitting was vooral gewijd aan het verzamelen van reacties van het Burgerforum (BF) op het nieuwe Drug Actie Plan (2009 -2012) met daarin het voorstel tot oprichting van de “European Alliance on Drugs”, ), die de Europese Commissie wilde lanceren in juni 2009.
ENCOD’s idee om een onafhankelijk moderator aan te duiden werd in de praktijk gebracht. De inbreng van de onafhankelijke moderator (Ton Coenen, Foundation Aids Fund) werd door de deelnemers positief ervaren. De moderator maakte er geen probleem van om de agenda aan de passen in functie van de tussenkomsten en de richting die de gesprekken uitgingen.
Lijst van deelnemers:
INPUD,
UNAD,
Romanian Harm Reduction Network
PARSEC,
CORRELATION,
ITACA,
A-KLINIKKASÄÄTIÖ,
AFR,
EHRN,
ERIT,
EURO TC,
IREFREA,
KENTHEA,
FTCCEE,
FOUNDATION FOR DRUG FREE EUROPE,
WOCAD,
EURAD,
ECAD,
IHRA,
SENLIS COUNCIL,
CITYWIDE,
DRUG POLICY ACTION GROUP
CIVIL ASSOCIATION PRIMA
and ENCOD.
Dinsdag 3 maart
Het BF begon met een plenaire vergadering met presentaties van de Europese Commissie (EC) over het nieuwe Drug Actie Plan (2009-2012). Namens de Commissie presenteerde Maurice Galla het nieuwe Actie Plan, volgens hem is het een weerspiegeling van de “eenheid in diversiteit”, typisch voor het hedendaagse drugbeleid in de Europese Unie.
De grootste uitdaging voor de Europese Unie blijft het verzamelen van resultaten van het drugbeleid in de verschillende lidstaten, de goede ervaringen van de slechte scheiden en deze goede geteste methodes voor te stellen aan beleidsmakers, zodat ervaring leidt tot verbetering.
In de korte vragenronde na de voorstelling, probeerden we te weten te komen waarom het officiële evaluatierapport over de 10 jaar sinds UNGASS 1998 (besteld door de Europese Commissie bij een onafhankelijke wetenschappelijke commissie in 2008) nog steeds niet was gepubliceerd. Wij hadden vernomen dat het rapport mogelijk kritiek bevatte op het huidige beleid, en vonden dat het niet had mogen ontbreken bij de voorbereiding van de Hoge VN-Top over Drugs in Wenen op 11 en 12 maart. Het uitblijven van de publicatie heeft de resultaten van de top ongetwijfeld beïnvloed.
Volgens Carel Edwards, het hoofd van de Drugeenheid van de EC, was het rapport helemaal niet bedoeld als evaluatie en moet de publicatie strikt gescheiden blijven van de VN-top. Toen het rapport werd gepubliceerd op 10 maart, bleek dat onze informatie over de inhoud van het rapport klopte. Het rapport werd pas op 10 maart gepubliceerd om te vermijden dat de inhoud ter sprake zou komen tijdens de VN vergadering.
Hierna gaf Mevr. Paolo Tardioli van de Europese Commissie meer uitleg bij het nieuwe idee over de Europese Alliantie. Het doel van deze Alliantie is blijkbaar een groot aantal beloftes van organisaties, bedrijven en individuele burgers te verzamelen om hun steun te betuigen aan het centrale idee van de Alliantie, nl. “de bewustmaking van de risico’s rond drugs”. De mensen die deze belofte onderschrijven kunnen dan zelf voorstellen doen die de Commissie zou steunen door publicatie op haar website of door geldelijke steun.
De meeste deelnemers stonden zeer sceptisch tegen het voorstel. Veel deelnemers begrepen niet wat voor zin deze overeenkomst zou hebben, omdat ze voornamelijk scheen te bestaan uit bedoelingen zonder inhoud. Bijna iedereen verwierp de naam die gekozen werd voor het initiatief. Een alliantie is het eindresultaat van een proces en niet het begin.
Omdat de presentatie met een sisser afliep, stelde de moderator voor om in werkgroepen op zoek te gaan naar een voorstel waarover een consensus mogelijk is. Deze voorstellen werden later in de plenaire vergadering besproken. In beide workshops kwam men tot de conclusie dat de ‘Alliantie’ in de naam best veranderde naar ‘Campagne’. In één van de workshops aanvaardde de afgevaardigde van de Commissie deze naamswijziging, maar in de andere workshop antwoordde de afgevaardigde van de Commissie dat de naam vastlag en niet meer gewijzigd kon worden.
Tijdens de plenaire zitting voor de resultaten van de workshops werd besloten om een beslissing uit te stellen en de deelnemers een vragenlijst voor te leggen, te beantwoorden voor 16 maart.
Op de avond van de laatste dag ging er nog een werkgroep aan het werk rond de alliantie. Verschillende organisaties waaronder INPUD, UNAD en ENCOD, verklaarden dat ze onmogelijk deze overeenkomst kunnen onderschrijven zoals ze daar werd voorgesteld. Over de alliantie als samenwerkingsverband stelden INPUD en ENCOD dat het niet volstaat om enkel “Alliantie” te vervangen door “Campagne”. De nadruk op ‘drugmisbruik’ en ‘de problemen rond druggebruik’, zoals gebruikt in de vragenlijst, draagt bij tot de verdere stigmatisering van mensen die worstelen met drugproblemen. Nochtans is één van de doelstellingen “het bevorderen van respect en steun voor mensen met een drugprobleem in plaats van deze mensen te stigmatiseren”. Door deze stigmatisering blijven ook niet-problematische gebruikers uit beeld Bovendien moeten druggebruikers ook zelf kunnen spreken.
Op de eindzitting waren er veel tussenkomsten over algemene indrukken en interesses van deelnemers aan het BF om een dialoog te beginnen met de Commissie die woensdag aankondigt hoe het verder gaat met het BF.
De volgende voorstellen werden overgemaakt:
1. Meer transparantie bij de selectie van de deelnemers aan het forum.
2. Openstellen van het forum aan meer deelnemers
3. Meer informatie over het effect van dit forum op de beleidsmakers. De agenda moet worden opgesteld in samenwerking met de deelnemers.
Woensdag 4 maart
De dag begon met een voorstelling van de Commissie over de geschiedenis van het Burgerforum en de toekomstperspectieven ervan.
Wat betreft de transparantie bij het selecteren van deelnemers, hield de Commissie vol dat dit was gebeurt volgens democratische principes en in overeenstemming met de criteria die waren opgesteld. Elke organisatie die niet aanvaard werd voor het BF kreeg een verklaring voor de verwerping van de kandidatuur. Deze verklaringen werden niet openbaar gemaakt en dit gold ook voor de 26 leden die wel tot het BF toegelaten werden.
Onze vraag om het aantal deelnemers (30) te verhogen, werd aangehaald in de voorbereidende documenten waarbij de mogelijkheid werd onderzocht om dit aantal tot 250 te brengen. Tijdens de vergadering legde de Commissie uit dat het wel onmogelijk zou zijn om de reis- en verblijfskosten van zoveel deelnemers te betalen.
Het jaarbudget dat de Commissie voorziet voor dit forum is 100.000 euro. De bijeenkomsten zoals ze nu georganiseerd worden kosten zo’n 50.000 euro, dus kunnen we 2 vergaderingen per jaar organiseren. Met 250 deelnemers gaan verschillende deelnemers zelf moeten instaan voor de kosten. Toen werd aangekondigd dat het budget voor 2009 al opgebruikt was, en de volgende zitting ten vroegste begin 2010 kon doorgaan, nam de twijfel onder de deelnemers alleen maar toe.
Er werd geopperd dat we een officieel verzoek zouden richten aan de Commissie om de budgettaire situatie voor 2009 toe te lichten. ENCOD kan dit verzoek indienen en zal proberen zoveel mogelijk handtekeningen te verzamelen van andere deelnemers.
Samen met anderen pleitten INPUD en ENCOD voor het gebruiken van informatie en ervaringen van organisaties die bezig zijn met ‘veldwerk’ in de drugscene. Het is vooral belangrijk dat druggebruikers zelf beter vertegenwoordigd worden, o.a. door INPUD en andere druggebruikersnetwerken op te nemen als volwaardige gesprekspartners van het BF.
Enkele deelnemers kwamen met een gedeelde oplossing waarbij het forum werd verdeeld tussen twee groepen: een formeel Forum van 40 organisaties (passend voor het budget van de EC), en een groep deelnemers die kunnen deelnemen het Forum zonder financiële steun van de Commissie. Uiteindelijk werd de beslissing uitgesteld tot de volgende vergadering met de aanwezige leden.
Slotcommentaar
Ondanks al de inspanningen van de Commissie om de deelnemers van het BF op hun gemak te stellen bij deze demonstratie, blijft toch het overheersende gevoel dat het BF een weinig effectief middel is, ook al zijn er een paar kleine stapjes in de goede richting gezet. De belangrijkste vraag blijft onbeantwoord: Wat is het werkelijke gewicht van dit Forum bij het tot stand komen van het drugbeleid? Het BF lijkt soms een informele vergadering waar de Commissie ideeën uittest en uit de verzamelde commentaren distilleert wat kan gebruikt worden om vastgelegde politieke doelen te dienen.
De zittingen zijn verrijkend omdat de deelname van de leden oprecht en gemeend is, op dat vlak zijn er geen beperkingen. Dat elke aanbeveling van het Forum eerst goedgekeurd moet worden door de Commissie voor ze bekend gemaakt wordt, versterkt het gevoel van nutteloosheid of futiliteit.
Een aantal deelnemers vond dat de sfeer op het Forum de goede richting uitgaat, ook de voorstanders van het verbod zijn verontwaardigd over de manier waarop alles geregeld is. In gesprekken onder 4 ogen is er vooruitgang merkbaar. Ons standpunt bij het niet ondertekenen van de overeenkomst, kan rekenen op het begrip van voorstanders van het verbod. Het is voor ons onmogelijk een document te ondertekenen dat elk druggebruik beschouwd als ‘gevaarlijk’.
Nog anderen zagen ook een nieuwe scheidslijn tussen organisaties in het Forum, met de volgende groepen:
1. organisaties die echt geïnteresseerd zijn in het verdedigen van de belangen van hun leden en die dus de bedoeling hebben het beleid mee richting te geven.
2. organisaties die vooral geïnteresseerd zijn in het onderhouden van de werkrelatie met de Commissie, die beloond zal worden met ondersteuning voor werkprogramma’s.
Telkens de eerste groep tot een akkoord komt over een mogelijk concreet idee voor het publiceren van de resultaten van het BF (bvb. een rapport dat gevoegd wordt bij het jaarlijkse EMCDAA rapport), reageren leden van de tweede groep snel met de mededeling dat dit een nutteloze inspanning want de partijen zouden het toch nooit eens worden over een tekst.
Hierdoor is het voor de Commissie relatief makkelijk om het BF op dezelfde manier te blijven organiseren, verdelend en heersend …
Het goede nieuws is dat de lancering van de “Europese Alliantie tegen Drugs” waarschijnlijk wordt afgeblazen. Het was in elk geval duidelijk dat er in het Burgerforum geen brede steun bestond voor dit idee.
We weten nog niet hoe en wanneer het volgende BF wordt georganiseerd. Wij gaan verder met ons verzoek aan de Commissie voor een verklaring bij het budget.
INPUD – ENCOD – UNAD
De te volgen strategie bij het EU BF zal op de agenda staan bij de Algemene Vergadering van ENCOD in Barcelona in juni.
Jij kan jouw mening kwijt in onze enquête: