Er is nood aan een moratorium op drugbeleid, en een écht Jaar voor Reflectie.

Door Fredrick Polak, Europese Coalitie voor Rechtvaardig en Effectief Drugsbeleid

5 maart 2009

Volgende week zal de CND (Commission on Narcotic Drugs, het beleidsbepalend orgaan van UNODC, het VN bureau voor Drugs en Criminaliteit) een beslissing proberen te nemen die het beleid voor de toekomst, mogelijk de volgende tien jaar, zal vastleggen. Deze beslissing stond vorig jaar al op de agenda van de CND-vergadering, maar omdat nog niet al de gegevens voor handen waren, werd dan maar beslist om een ‘Jaar voor Reflectie’ in te lassen.

Deze oproep voor een moratorium op beslissingen in het VN-drugbeleid is ingegeven door de volgende vaststellingen:

1. Het ‘Jaar voor Reflectie’ is niet gebruikt waarvoor het bedoeld was, en kan op 9 maart niet zomaar afgesloten worden. Er vond geen evaluatie of noemenswaardige reflectie plaats, in elk geval niet in het UNODC, in de INCB (International Narcotics Control Board), of in het CND. Zoals gewoonlijk evalueert het CND enkel zichzelf.

Hierbij mogen we niet uit het oog verliezen dat de Mexicaanse vraag naar een formele evaluatie kort voor de Speciale Zitting van de Algemene Vergadering in 1998 (UNGASS 1998), werd afgewezen voor het CND.

Het afgelopen jaar is er geen onafhankelijke evaluatie of discussie geweest binnen het CND. De inbreng van het NGO wereldforum “Beyond 2008” werd compleet genegeerd. De voorbereiding voor het CND van 2009 was enkel gefocust op de Politieke Verklaring die moest worden gefabriceerd voor “het Hoogste Kader” van het CND. De onderhandelingen zitten echter vast omdat er over de tekst beslist moet worden bij consensus, terwijl de partijen zich hebben ingegraven in een ideologische patstelling over ‘Harm Reduction’ (schadebeperking).

2. De enige onafhankelijke evaluatie die aan de CND-leden kon voorgelegd worden vóór, en niet tijdens, de CND-vergadering die volgende week begint, werd uitgevoerd in opdracht van de Europese Commissie. Deze evaluatie, door een comité voorgezeten door Prof. Peter Reuter, was onofficieel beschikbaar vanaf december 2008. Om onduidelijke redenen werd de officiële publicatie uitgesteld tot na het begin van de komende CND-vergadering. Deze evaluatie kan dus geen rol meer spelen bij de beslissingen die worden genomen op de CND-vergadering van 2009. De voorafgaande onderhandelingen zijn dan immers afgelopen.

Niettemin werd de hoofdconclusie van de Reuter-evaluatie bekend gemaakt op een vergadering van het Burgerforum voor Drugbeleid in Brussel op 4 maart (een week voor het begin van de CND-vergadering): het huidige internationale drugbeleid heeft meer schade veroorzaakt dan dat het problemen heeft opgelost.

3. De laatste weken is duidelijk geworden dat de VS op het punt staat belangrijke koerswijzigingen door te voeren in hun drugbeleid. Na de verkiezing van President Obama probeerde de Amerikaanse delegatie zo lang mogelijk de toepassing van schadebeperking en mensenrechtenprincipes uit de teksten te weren, hoewel deze principes binnen de Verenigde Naties door een meerderheid aanvaard worden. Nog maar enkele dagen geleden, kondigde de VS-vertegenwoordiger aan dat er een kleine, maar belangrijke opening werd gemaakt om het principe van schadebeperking toch te aanvaarden. Het is duidelijke dat de Obama-regering meer tijd nodig heeft om haar eigen beleid te ontwikkelen. Het VN-beleid wordt natuurlijk niet bepaald door slechts één land, maar men kan niet voorbijgaan aan het feit dat de VS op wereldschaal zwaar doorwegen op de totstandkoming van het internationale VN-beleid, en dat geldt zeker voor het VN-drugbeleid. Het heeft weinig zin om een wereldwijd beleid voor een langere periode vast te leggen, als je weet dat de VS net bezig is het geweer van schouder te veranderen, zeker als je bedenkt dat dit ook veranderingen zal teweegbrengen in het beleid van andere landen.

Conclusie:

De nood aan een echte bezinningsperiode was nog nooit zo groot. Nu zo maar beslissingen nemen over het drugbeleid, die dit beleid voor langere tijd, misschien wel de volgende tien jaar, verankeren, zou getuigen van een grote lichtzinnigheid.

De komende CND-vergadering kan niet aanvaard worden als slotakkoord voor het afgelopen ‘Jaar van Reflectie’. De publicatie van de onafhankelijke evaluatie van de Reuter-commissie kan en zou het begin zijn van grondig overleg en bezinning.

Daarom moet er een moratorium komen op beslissingen in het VN-drugbeleid en moet er ruimte gegeven worden aan een ernstig ‘Jaar voor Reflectie’.

Republish