Bron: De Pers

7 oktober

Door: Camil Driessen

De wereld heeft het licht gezien en voert eindelijk verstandig drugsbeleid. Precies zoals Nederland decennia deed. Maar nu zijn de rollen omgedraaid en wordt het tijd dat we lessen uit het buitenland leren.

De Global Commission on Drug Policy concludeerde deze zomer dat de wereldwijde war on drugs is mislukt en gaf Nederland een compliment vanwege het decennia lange pragmatische drugsbeleid (van coffeeshops tot heroïneverstrekking). Voor het huidige kabinet is die pluim niet bedoeld. Waar andere landen steeds vaker handelen vanuit de conclusie dat de war on drugs niet te winnen is en de oplossing ligt in reguleren van bijvoorbeeld wiet, voert het kabinet- Rutte een tegenovergesteld beleid met symboolmaatregelen als de wietpas, het afstandscriterium en het bombarderen van de meeste cannabis tot harddrugs.

Verenigde Staten

Inmiddels streeft zelfs de nestor van de war on drugs ons voorbij. Al is het beleid in de zestien staten met dispensaries net zo schizofreen als in Nederland. Hier heb je de achterdeurproblematiek: je mag wel wiet kopen in de shop, maar de coffeeshophouder het zelf niet inkopen. Daar moet je een ‘wietpaspoort’ voor medicinale cannabis hebben waarop staat dat je patiënt bent. Maar die worden zo ruimhartig door dokters uitgegeven dat iedere recreatieve gebruiker met hoofdpijn of slaapproblemen ervoor in aanmerking komt. Wat begon in 1996 in Californië is uitgegroeid tot een mega-industrie in zestien staten. Naast een gebruikershoeveelheid mag je met je ‘paspoort’ ook planten bezitten (in Oregon zelfs 24 stuks). ‘Er zijn meer mogelijkheden voor legale teelt dan bij ons’, zegt Martin Jelsma van het Transnational Institute. Dat wisselt echter per staat en zelfs district, maar er zijn plekken waar de teler volledig legaal kweekt met een overheidsvergunning.

Tsjechië

Vijftien gram wiet, een gram coke, vijf xtc-pillen; in Tsjechië is het bezit ervan sinds 2010 gedecriminaliseerd. Welkom in een van de meest liberale landen wat betreft het bezit van drugs voor eigen gebruik. ‘Tsjechië gaat juridisch een stuk verder dan Nederland omdat ze het echt uit het wetboek van strafrecht hebben gehaald. Hier is het allemaal nog steeds verboden bij de wet’, zegt Jelsma. Het bezit van vijf planten wordt zogenaamd gedoogd, net als die vijf gram op zak, maar als de politie het vindt neemt die het in beslag. In Tsjechië krijg je hooguit een waarschuwing.

België

Ook onze zuiderburen zijn goed op weg. Sinds 2005 is er een ministeriële richtlijn die stelt dat het dat bezit door volwassenen van maximaal 3 gram cannabis en een plant niet wordt vervolgd. Daar heeft de vereniging Trek Uw Plant slim op ingespeeld. In vier collectieve kweekruimtes door het land groeien en snoeien ze wietplanten voor hun 150 leden. Aan iedere plant hangt een lidmaatschapskaart en verklaring met ‘dit is mijn plant’, legt mede-oprichter Joep Oomen uit. Hij heeft er een helse juridische strijd voor moeten leveren maar werd tot twee keer toe vrijgesproken bij het Hof van Beroep in Antwerpen. ‘Op deze manier wordt de zwarte markt buitenspel gezet en weet je dat je wiet biologisch en kwalitatief in orde is.’

Spanje

Voor het ultieme clubmodel moet je echter naar de Spaanse Cannabis Social Clubs. Coffeeshops maar dan zonder de criminaliteit die er in Nederland automatisch mee gepaard gaat omdat het telen van wiet en inkopen door coffeeshophouders verboden is. Sinds 2002 zijn er naar schatting honderd tot driehonderd cannabisclubs ontstaan die zorgen voor de nodige banen en belastinginkomsten. Deze non-profit clubs zorgen voor de teelt en distributie van wiet zodat mensen niet de zwarte markt op hoeven. Het Hooggerechtshof vindt ze prima. Het bezit van cannabis in grote hoeveelheden is niet strafbaar zo lang er maar geen smokkel bij komt kijken en het spul uiteindelijk voor eigen gebruik is. Drugsconsumptie is in Spanje namelijk niet illegaal. Problemen met internationale verdragen? Welnee, de Europese Commissie vindt het prima.

Uruguay

De Global Commission on Drug Policy zou de regering van Uruguay van harte toejuichen. Die is momenteel bezig met de decriminalisering van de teelt voor eigen gebruik en steunt de oprichting van consumentencoöperaties. Vergelijkbaar met het experiment dat de gemeente Utrecht wil uitvoeren maar waar minister Opstelten fel tegen is. Terwijl Utrecht zoals in andere landen gebeurt ook gewoon wil experimenteren met een ‘gesloten systeem’ voor de productie van cannabis voor eigen gebruik. Het is beter voor de volksgezondheid omdat je een maximaal THC-percentage kan garanderen en zorgt ervoor dat de teelt uit handen van criminelen blijft. Uruguay begint er dus binnenkort mee. Bijzonder? Zeker, wel meer landen zijn op de goede weg. Neem Argentinië waar de Hoge Raad heeft bepaald dat straffen vanwege drugsbezit voor eigen gebruik ongrondwettelijk is.

Republish