Bron: De Pers
28 maart 2012
Door: Julien Althuisius & Camil Driessen
Het Nederlandse drugsbeleid en de discussie erover wordt al jaren op basis van valse aannames gevoerd. Vandaag gaan de ministers en de rechterflank van de Kamer er vrolijk mee verder.
Wat zijn de woorden van de regering, Kamerleden van CDA, VVD en PVV en de politie over softdrugs nog waard? Niets, kunnen we onomwonden stellen. De afgelopen weken lekten diverse onderzoeken en berichten uit waaruit blijkt dat het beleid van keiharde repressie van hennepteelt en coffeeshops is goedgepraat met beroep op claims die helemaal niet blijken te kloppen.
Claim 1: 80 procent van de Nederlandse wietteelt is bestemd voor het buitenland. In 2008 de wereld in geholpen door Max Daniel van de landelijke Taskforce Georganiseerde Hennepteelt. Zingt sindsdien door de Kamer en het land als illustratie van hoe mislukt het gedoogbeleid is en wordt gebruikt als argument om een forse politiemacht op te trommelen. Nederland zou ‘de grootste producent’ van marihuana zijn en jaarlijks 500.000 kilo nederwiet exporteren. Dat zou volgens de Taskforce blijken uit cijfers van het Korps Landelijke Politie Diensten (KLPD).
Maar onlangs onthulde KROReporter dat ‘interne en vertrouwelijke’ KLPD-onderzoek. En wat blijkt: volgens de KLPD is de export van ‘bescheiden omvang’. De politie heeft eigenlijk geen idee van de nederwietproductie. In het onderzoek wordt zelfs een enquête aangehaald van het Openbaar Ministerie onder regionale korpsen met als uitkomst dat ‘het grootste deel van de productie is bestemd voor de binnenlandse markt’.
Claim 2: Het reguleren van de teelt kan niet vanwege internationale verdragen. Minister Opstelten (Veiligheid en Justitie) herhaalt het geregeld: ‘legaliseren kan niet’. CDA’er Coskun Çörüz zei het twee weken geleden in de eerste termijn van het drugsdebat: ‘Als u naar internationale verdragen kijkt kan dat helemaal niet’. Maar uit de recent verschenen documentaire De Achterdeur van Steven Kompier blijkt iets heel anders. In 2005 onderzocht het T.M.C. Asser Instituut in opdracht van minister Donner de internationaal rechterlijke mogelijkheden voor regulering van de achterdeur. Coffeeshops mogen wel verkopen, maar geen wiet inkopen aan de achterdeur: een schizofreen systeem. Conclusie van het onderzoek: regulering is mogelijk.
Maar dat was niet het antwoord dat Donner wilde horen. Dus haalde de minister die versie van het rapport door de versnipperaar en diende een nieuwe onderzoeksvraag in waarop hij wel een negatief antwoord kreeg. Of zoals de Groningse hoogleraar Jan Brouwer in de documentaire zegt en tegen De Pers bevestigt: ‘Het is een publiek geheim dat er onderzoek is uitgezet bij het Asser Instituut om te informeren: is het reguleren van de achterdeur internationaalrechterlijk haalbaar of niet. En dat daar een advies is uitgekomen dat door de minister verscheurd is en er gezegd is van: deze uitkomst wil ik niet’.
Minister Opstelten gaf maandag antwoord op vragen van D66-Kamerlid Boris van der Ham die het drugsbeleid al jaren kritisch volgt. Van der Ham wilde de eerste versie van het rapport inzien. Opstelten ontkende het bestaan niet, maar liet weten dat de Tweede Kamer alleen de eindversie van een rapport krijgt. ‘Ik zie dan ook geen aanleiding om aan het verzoek te voldoen.’ Jammer, want ook het Asser Instituut zelf ontkent het bestaan niet tegen De Pers. Maar het is aan de klant ‘in het geval het ministerie van Justitie dat zelf moet beslissen of de bevindingen over dit onderzoek naar de buitenwereld kunnen’.
Claim 3: De hennepteelt in Nederland is in handen van de georganiseerde misdaad. ‘De georganiseerde criminaliteit moet een georganiseerde overheid tegenover zich vinden’ aldus Opstelten. Als we de minister en de politie mogen geloven is er in Nederland sprake van een heuse ondergrondse drugsoorlog. Afpersing, moorden; Soprano’s in de polder.
Maar vorige maand verscheen het rapport Geldbomen op zolder: thuiskwekers van hennep in beeld, opgesteld door IVA Beleidsonderzoek en Advies, in opdracht van de Taskforce Aanpak Georganiseerde Hennepteelt. Waar de Taskforce waarschijnlijk hoopte – en rekende – op een beeld van grootschalige thuisteelt onder de gewelddadige dwang van criminele organisaties, waren de resultaten anders. Volgens het rapport is de gemiddelde thuiskweker een jaar of 40 oud, heeft een betaalde baan en ook nog een koopwoning. Wietplantjes kweken doet hij om z’n te hoge uitgaven te compenseren.
Het rapport concludeert verder dat er geen bewijs is dat er sprake is van direct geweld of directe dwang tegen de thuiskweker van hennep. Natuurlijk, het is geen pais en vree in de wereld van de illegale hennepteelt, maar je zou voorzichtig kunnen concluderen dat het allemaal minder erg is dan de regenten doen geloven.
Dan is er nog een onderzoek van het Pompe Instituut voor Strafrechtwetenschappen van de Universiteit Utrecht, gemaakt in opdracht van Stichting Politie en Wetenschap. Het onderzoek stamt uit 2009, maar lekte pas eind februari uit. Niet heel opmerkelijk, gezien de voornaamste conclusies: ‘Dat er criminele organisaties zijn betrokken bij wietteelt, wil overigens niet zeggen, zoals soms wordt aangenomen in sommige (beleids)kringen en populaire pers, dat het allemaal ‘georganiseerde misdaad’ of ‘maffia’ betreft. Voor het bestaan in Nederland zijn nog steeds te weinig aanwijzingen.’ De onderzoekers stellen zelfs dat ‘Nederlandse Kamerleden over het algemeen nauwelijks onderzoek doen of zich niet verdiepen in een onderwerp, met als gevolg dat ook zij meedoen aan de carrousel van drugs en dramatiek.’
Schande
Dat de politiek en politie al jaren moedwillig een verkeerd beeld schetsen van de situatie rond softdrugs in Nederland gaat elke Nederlander aan. Ook degenen die nooit een jointje rookten, die ‘nooit inhaleerden’ en die niks met coffeeshops hebben. De prioriteit die op basis van valse informatie aan hennepteelt wordt gegeven en de honderden miljoenen die erin gepompt worden hebben consequenties. ‘Het is elke dag weer een dilemma, gaan we hennep doen, gaan we moord doen, gaan we overval doen, gaan we mensenhandel doen. Je moet keuzes maken’, zei hoofdofficier van Justitie Bart Nieuwenhuizen vorig jaar in EenVandaag. De agent die speurt naar wietplantages kan niet achter verkrachters aan. Maar ook de schatkist zou gebaat zijn bij ander beleid. Regulering van de teelt zou in combinatie met een verminderde justitiële inzet jaarlijks bijna een miljard kunnen opleveren. Maar daar durven ze in het Catshuis niet eens aan te denken.